Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΘΥΜΟΣ …

Ως επαγγελματίας ψυχικής υγείας, δουλεύοντας με ανθρώπους και οικογένειες, και έχοντας ως σημαντικότερο υλικό υποστήριξης τα συναισθήματα, που διαμορφώνουν συμπεριφορές, σχέσεις και πρότυπα επικοινωνίας, προσεγγίζω το εξεγερσιακό γεγονός των τελευταίων ημερών, κάπως έτσι:

Ο θυμός, είναι ένα πρωτογενές συναίσθημα, τις περισσότερες φορές ένα ενστικτώδες αντανακλαστικό, που σκεπάζει βαθύτερα συναισθήματα. Κάτω από αυτό, κρύβεται, πόνος, θλίψη, απογοήτευση, αγωνία. Επιπλέον, το σύμπτωμα στο μέλος μιας οικογένειας – από κατάθλιψη, παραβατική συμπεριφορά, έως τοξικομανία ή ότι άλλο- υποδηλώνει, αφενός την παθογένεια του συστήματος, την δυσλειτουργία του, την εμπλοκή ή την παρακμή των προτύπων επικοινωνίας και αφετέρου μια τραγική έκκληση για αλλαγή των δεδομένων. Είναι μια απελπισμένη, ασαφής, ενίοτε αυτοκαταστροφική επισήμανση, πως το πρόβλημα δεν είναι προσωπικό, αλλά συστημικό, αλληλεξαρτώμενο από τα μέρη του συνόλου.
Υπό την οπτική αυτή, ο φορέας του «τραύματος», του συμπτώματος, είναι μια «υγιής» φιγούρα, μέσα σε ένα οικογενειακό σύστημα που πρέπει να αλλάξει, αλλά η ομοιόστασή του, ακινητοποιεί τα υπόλοιπα μέλη που εμποδίζουν την αλλαγή.
Στην προσομοίωση που επιχειρώ, σε σχέση με τις αναλογίες για τον θυμό της νεολαίας - είναι άραγε μόνο αυτή; – το κοινωνικό σύμπτωμα της εξέγερσης και την ευθύνη όλων μας για την συντήρηση και παρακμή του συστήματος, αρωγός μου ο μέγας Μάνος Χατζιδάκις : « …την ίδια ώρα η πολιτεία αγανακτεί, διότι υπάρχουν μερικά ζωντανά της κύτταρα που αντιδρούν άτεχνα, ανοργάνωτα, ίσως με αφέλεια, σ΄όλην αυτή την οργανωμένη κρατική ασχήμια, αντί να βλογάμε τον Θεό που βρίσκονται ακόμη μερικοί που δεν συνήθισαν στην «παρουσία του τέρατος», έστω, κι αν είναι ολίγοι, διακόσιοι, χίλιοι, εκατό, που προσπαθούν να ζήσουν, τουλάχιστον εκείνοι μόνοι, έτσι όπως τα ορίζει η φύση τους και όχι η κερδισμένη δια παγκοσμίου πολέμου επίσημη δουλεία. …» ή «…την αστυνομία, σπλάχνο εκ των σπλάχνων μας, να εκπροσωπεί ό,τι χολεριασμένο κι άρρωστο κρύβει βαθιά του ο άνθρωπος για να προστατέψει μ΄έναν ακάθαρτο μανδύα τις έννοιες έθνος, πατρίδα, σπίτι, εκκλησία, κράτος και οικογένεια.” ( Ιούνιος 1985, περιοδικό Τέταρτο).

Ακόμα, πιο συγκεκριμένα, στο κοινωνικό (οικογενειακό) σύστημα, το σύμπτωμα της εμπλοκής ορίζεται και από την αλλαγή ρόλων και προτύπων επικοινωνίας. Ο εξεγερμένος νέος, γίνεται ένα γονιός στην θέση του γονιού του, ένας «κοινωνικός υπερ-γονιός» (θέση πονεμένη και θλιβερή), που πέρα από την φωτιά στην βιτρίνα, πυρπολεί και τις βολεμένες συνειδήσεις μας, που ψάχνουν πολιτικές αναλύσεις, ηθικές ιαχές, καταδίκη της βίας και θεοποίηση της πορείας, συμβουλές για συγκεκριμένα αιτήματα, ή φτηνούς ακαδημαϊσμούς πλιατσικολογίας.
Είναι δυσλειτουργία το παιδί, να γίνεται γονιός, είναι αβάστακτο και άδικο.
Είναι όμως και μια εναγώνια έκκληση και απειλή : αφού εσείς, είτε έχετε αφεθεί στην πλαδαρή καταναλωτική ζωή σας και το χρήμα, είτε υπομένετε την ανεργία σας, την κοινωνική αδικία, την φτώχια, την καταστολή και το ξεπούλημα, τότε υπάρχουν οι δικές μας πράξεις. Και, τουλάχιστον, όσοι από εμάς έχουμε παιδιά, μας ζητούν να πάρουμε τις ευθύνες μας και να ριζοσπαστικοποιήσουμε την καθημερινότητά μας, για να αλλάξουμε τους όρους συμβίωσης μαζί τους. Διαφορετικά, θα αναλωνόμαστε , από το αν πρέπει να καταδικάσουμε ή να επικροτήσουμε τις …φωτιές. Το «κοινωνικό σύμπτωμα» (όπως και το οικογενειακό τραύμα) δεν είναι δίκαιο ή άδικο, μπορεί να είναι μόνο επιφανειακό ή βαθύ, ελαφρύ ή βαρύ, αλλά σίγουρα πονεμένο.